កម្ពុជារងការចោទប្រកាន់ នៅចំពោះតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ
- ដោយ: សេក មនោរកុមារ ដោយ សេក មនោរកុមារ (ទាក់ទង៖ [email protected]) - ប៉ារីស ថ្ងៃទី០៧ តុលា ២០១៤
- កែប្រែចុងក្រោយ: October 08, 2014
- ប្រធានបទ: ដីធ្លី
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
មេធាវីអន្តរជាតិមួយរូប ដែលមានជំនាញខាងសិទ្ធិមនុស្ស លោក រីឆាដ រ៉ូជ័រ (Richard Rogers) នៅថ្ងៃទី៧ ខែតុលា បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹង នៅចំពោះមុខលោកស្រី ហ្វាទូ ប៊េនស៊ូដា (Fatou Bensouda) អន្តររដ្ឋអាជ្ញានៃសាលាក្ដីព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ក្នុងទីក្រុង ឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ ហៅកាត់តាមភាសាបារាំង CPI និងភាសាអង់គ្លេស ICC។ បណ្ដឹងនេះ មានបញ្ជាក់ដោយរបាយការណ៍ដ៏វែងអន្លាយ និងមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរមួយ បរិហាពីនយោបាយរឹបអូសដីធ្លី និងបណ្ដេញមនុស្ស ចេញពីភូមិស្រុកផ្ទះសម្បែង នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមរបបដឹកនាំបច្ចុប្បន្ន ដែលមានលោក ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ពាក្យបណ្ដឹង ដែលត្រូវបានគាំទ្រដោយសហព័ន្ធការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា FIDH ផងនោះ ត្រូវបានលោកមេធាវី រ៉ូជ័រ បញ្ជាក់ថា ជម្លោះដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ បានធ្វើឲ្យមនុស្សយ៉ាងហោច ៧សែននាក់រងគ្រោះ ដែលត្រូវជា៧% នៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់។ ជនរងគ្រោះទាំងនោះ ត្រូវបានគេរឹបអូសដីធ្លី ផ្ទះសម្បែង បង្ខំឲ្យផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅ អ្នកខ្លះទៀតត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយខុសច្បាប់ និងមួយចំនួនទៀតរងការវាយដំ ធ្វើឲ្យរបួស និងមានដល់ស្លាប់ថែមទៀត។ ផ្ទៃក្រឡានៃការរឹបអូសដីធ្លីនេះ ត្រូវបានរាយការណ៍ថា មានចំនួនដល់ទៅ៤លានហិចតា ដែលត្រូវជា២២% នៃផ្ទៃក្រឡាសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។
សាក្សីជាច្រើន ដែលត្រូវបានបញ្ជាក់នៅក្នុងរបាយការណ៍ពាក្យបណ្ដឹង និងអះអាងបន្ថែមដោយសារព័ត៌មាន ឡឺហ្វីហ្គារ៉ូ (Le Figaro) របស់ប្រទេសបារាំងនោះ បានលើកមកនិយាយពីទារុណកម្មផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តជាច្រើន ត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងរបបដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាំងពីឆ្នាំ២០០២មក ជាពិសេសទៅលើបណ្ដាជន ដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងរបបនេះ។ ទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ ក៏ធ្លាប់បានធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ ជាច្រើនរាប់មិនអស់ផងដែរ ជុំវិញជម្លោះដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ ដែលកើតមាននៅពេញផ្ទៃរាជាណាចក្រ។
នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ចេញផ្សាយដោយសាលាក្ដី បានសរសេរឲ្យដឹងថា៖ «នៅក្នុងគោលបំណងដ៏ហួសប្រមាណ សម្រាប់ការធ្វើមានបាន និងដណ្ដើមយកដីធ្លីឲ្យខានតែបាននោះ ក្រុមអ្នកមានអំណាច បានបង្កបង្កើតឲ្យមានឧក្រិដ្ឋកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការជាប្រព័ន្ធមួយ ប្រឆាំងនឹងប្រជាជនស៊ីវិល។ ដោយចាត់ទុកថា ជារឿងដែលបានកើតឡើងច្រើនដងនោះ ទង្វើទាំងនេះមានចរិកជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។»
វីដេអូរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំងខាងក្រោម បានបង្ហាញពីសំនុំរឿងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ នៃការរឹបអូសដីធ្លីពីប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តកោះកុង ដើម្បីឲ្យលោក លី យ៉ុងផាត់ ឧកញ្ញាម្នាក់ស្និតនឹងគណបក្សកាន់អំណាច យកដីដាំអំពៅ៖
សហព័ន្ធការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បានថ្លែងឲ្យដឹងថា៖ «នេះជាលើកទីមួយហើយ ដែលមានរបាយការណ៍មួយ ពោរពេញដោយចំនុចច្បាស់លាស់ជាច្រើន ហើយអនុញ្ញាតិឲ្យវាយតម្លៃ ពីការរំលោភសិទ្ធិទាក់ទងនឹងជម្លោះរឹបអូសដីធ្លី»។
បន្ទាប់ពីទទួលពាក្យបណ្ដឹងនេះហើយ ការិយាល័យអន្តររដ្ឋអាជ្ញា នៃសាលាក្ដីព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ នឹងបើកការស៊ើបអង្កេតដំបូងមួយ មុននឹងសម្រេច ទៅដល់ការធ្វើស៊ើបអង្កេតស៊ីជម្រៅ ផ្សេងទៀត។ តែនេះមិនមែនជានិតិវិធីជាដំណាក់កាល ដែលការិយាល័យអន្តររដ្ឋអាជ្ញា ចាំបាច់ត្រូវតែឆ្លងកាត់នោះឡើយ។ ចំណុចផ្សេងទៀត ដែលអាចនឹងធ្វើអន្តររដ្ឋអាជ្ញា ចាត់ទុកការចោទប្រកាន់ ក្នុងពាក្យបណ្ដឹងថាអាចទទួលយកបាន ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាដ៏កំសត់ ធ្លាប់បានឆ្លងកាត់របបវាលពិឃាតដ៏ព្រៃផ្សៃ ៣ឆ្នាំ៨ខែ២០ថ្ងៃ ដែលប្រជាជនរាប់លាននាក់ ត្រូវបានសម្លាប់យ៉ាងខ្លោចផ្សារ។ មេដឹកនាំកម្ពុជាមួយភាគ នៅក្នុងរបបដឹកនាំសព្វថ្ងៃ រាប់ទាំងលោក ហ៊ុន សែន នោះផង សុទ្ធតែមានអតីតភាពជាទាហាន ឬជាអ្នកអនុវត្តនយោបាយកាប់សម្លាប់ របស់របបខ្មែរក្រហមពីឆ្នាំ១៩៧៥ មកដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏នៅក្នុងរបាយការណ៍នោះ មិនបានចង្អុលឲ្យចំឈ្មោះនរណាម្នាក់ឡើយ។ ក្នុងករណីនេះ តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ អាចនឹងបើកការស៊ើបអង្កេត ទៅលើអ្នកទទួលខុសត្រូវណាម្នាក់ ឬមេដឹកនាំនៃកងកម្លាំងនគរបាល ឬយោធា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ គួបញ្ជាក់ដែរថា ពាក្យបណ្ដេឹងខាងលើ អាចចាត់ទុកជាសំនុំរឿងថ្មីមួយ សម្រាប់សាលាក្ដីអន្តរជាតិមួយនេះ ដែលទើបនឹងត្រូវបានបង្កើតឡើង នៅឆ្នាំ២០០២ ហើយបានចាត់ការក្នុងពេលកន្លងមក តែទៅលើសំនុំរឿងមួយចំនួន នៃបណ្ដាប្រទេស ក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិកប៉ុណ្ណោះ៕