ហ៊ុន សែន មិនអត់ឱនឲ្យអ្នកកាសែត ដែលផ្សាយព័ត៌មានបង្ក«បដិវត្តពណ៌»
- ដោយ: មនោរម្យ.អាំងហ្វូ ([email protected]) - ប៉ារីស ថ្ងៃទី២៥ វិច្ឆិកា ២០១៧
- កែប្រែចុងក្រោយ: November 26, 2017
- ប្រធានបទ: នយោបាយខ្មែរ
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់ឯង តែអាចដើរតួរសំដែងបានច្រើនប្រភេទ៖ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលសរសើរខ្លួនឯង ជាគ្រូបង្រៀនអ្នកកាសែត ជាអ្នកធ្វើស្ថិតិ ជាអ្នកថ្នាក់ថ្នមអង្អែលខ្នង ហើយក៏ជាអ្នកព្រមាន និងគម្រាមវាយក្បាលផងដែរ។ ហើយការសំដែងទាំងអស់នេះ មាននៅក្នុងសារលិខិតមួយ ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសរសេរយ៉ាងវែងអន្លាយ ដើម្បីផ្ញើរជូន«វេទិកានិពន្ធនាយកសារព័ត៌មានកម្ពុជា» ក្នុងថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧នេះ រៀបចំឡើងដោយក្លិបអ្នកកាសែតកម្ពុជា។
លិខិតបីទំព័ររបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលចុះហត្ថលេខា តាំងពីថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ បានសរសេររៀបរាប់ កោតសរសើរអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលបានផ្សាយព័ត៌មាន ឲ្យមហាជនទូទៅបានដឹង និងស្វែងយល់ ពីការវិវត្តន៍នានា ទាំងនៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ហើយលោកបានចាត់ទុកសារព័ត៌មាន ថាជា«ដៃគូអភិវឌ្ឍមិនអាចខ្វះបាន»។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានលើកពីស្ថិតិ នៃអង្គភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា ថាមានចំនួន ៥៣០ស្ថាប័ន និងបានសរសេរថា៖
«សមិទ្ធផលការរីកចម្រើន នៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ (...) នាពេលបច្ចុប្បន្ន បានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការរីកចម្រើន ការបើកទូលាយនូវសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងការយកចិត្តទុកដាក់ ពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើវិស័យសារព័ត៌មាន ដែលបានប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជា ទៅជាប្រទេសដែលមានសេរីភាសារព័ត៌មាន ល្អជាងប្រទេសជាច្រើននៅតំបន់អាស៊ាន»។
ក្រៅពីអង្អែលខ្នងអ្នកសារព័ត៌មាន និងលើកសរសើរខ្លួនឯង លោក ហ៊ុន សែន នៅបានសរសេរបង្រៀន និងព្រមានអ្នកកាសែត មិនឱ្យផ្សាយព័ត៌មានណា ដែលឈានដល់ ការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដោយអះអាងដោយខ្លួនលោក ថាវិស័យសារព័ត៌មាន ជាអាវុធមុខពីរ ដែលអាចជួយកសាងប្រទេសជាតិផង និងអាចបំផ្លាញសុខសន្តិភាពជាតិផង។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសរសេរថា៖
«សារព័ត៌មានពិតជាអាវុធមុខពីរ។ ប្រសិនបើការប្រើសេរីភាព ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ និងក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ សារព័ត៌មានពិតជាបានចូលរួមចំណែក ក្នុងការជួយលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការកសាងសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ប៉ុន្តែប្រសិនបើការប្រើប្រាស់សេរីភាព ហួសព្រំដែនដោយបំពានច្បាប់ សារព័ត៌មានពិតជាបានបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បំផ្លាញសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍជាតិ ហើយរុញច្រានឲ្យប្រទេស ធ្លាក់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម យ៉ាងពិតប្រាកដ។»។
លោកបានបន្តថា៖ «ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត បំប៉ោងសភាពការណ៍រុញច្រានប្រទេស ឲ្យធ្លាក់ក្នុងភាពវឹកវរ អស្ថិរភាពនយោបាយ បង្កឲ្យកើតមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ជាមួយប្រទេសជិតខាង និងធ្វើឲ្យសង្គមកើតចលាចល ឈានទៅរកការផ្ដួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ តាមរយៈចលនាបដិវត្តពណ៌ ដែលជាអំពើខុសច្បាប់ មិនអាចអត់ឱនឲ្យបានឡើយ»។
អង្គការអ្នកយកព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (Reporters Without Borders/ Reporters Sans Frontières) បានចាត់សេរីភាពសារព័ត៌មាន របស់ប្រទេសកម្ពុជា ទៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ ទី១៣២ ពីចំណោម១៨០ប្រទេស នៅលើពិភពលោក។ ចំណាត់ថ្នាក់ «ពណ៌ក្រហម» ក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ អន់ជាចំណាត់ថ្នាក់ឆ្នាំទៅម៉ិញ ចំនួន៤លេខ (ឆ្នាំទៅទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១២៨) ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញថា សេរីភាពសារព័ត៌មានរបស់កម្ពុជា បានធ្លាក់ចុះអន់ថយ។ អង្គការឃ្លាំមើលសេរីភាពសារព័ត៌មានមួយនេះ បានពន្យល់ការចាត់ចំណាត់ថ្នាក់របស់ខ្លួន ថា របបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានត្រួតពិនិត្យយ៉ាងដិតដល់ ទៅលើវិស័យសារព័ត៌មាន ខណៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយលើសលប់ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់មនុស្សជំនិត និងសមាជិកគ្រួសាររបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។
របាយការណ៍ចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ របស់អង្គការអន្តរជាតិខាងលើ បានចេញផ្សាយ មុនយុទ្ធនាការថ្មីៗ នៃការបង្ខំឲ្យបិទស្ថានីយ៍វិទ្យុ និងសារព័ត៌មានជាច្រើន ដែលបានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ រាប់ចាប់តាំងពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧នេះមក ក្នុងនោះមានការបង្ខំចិត្តបិទទ្ធា របស់សារព័ត៌មាន «The Cambodia Daily» វិទ្យុអាស៊ីសេរី «RFA» និងការហាមឃាត់ស្ថានីយវិទ្យុផ្សាយសម្លេងក្នុងស្រុកជាច្រើន ដែលបានជួលម៉ោងផ្សាយព័ត៌មានបន្ត ពីវិទ្យុសម្លេងប្រជាធិបតេយ្យ «VOD» វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងវិទ្យុសម្លេងសហរដ្ឋអាមេរិក «VOA»។
បន្ថែមពីលើយុទ្ធនាការខាងលើ អតីតអ្នកសារព័ត៌មានពីររូប របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួន យកទៅដាក់ឃុំ កាលពីយប់ថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧កន្លងមកនេះ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរបានសង្ស័យពួកគេ ថាបានលួចផលិតព័ត៌មាន បញ្ជូនទៅឲ្យទីស្នាក់ការកណ្ដាល របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ដែលស្ថិតនៅក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។ បន្ទាប់ពីបានជាប់ឃុំ អស់ជាច្រើនថ្ងៃនោះមក អតីតបុគ្គលិកវិទ្យុទាំងពីរ គឺលោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន ហៅ យាងសុជាមេត្តា ត្រូវបានអយ្យការអមតុលាការរាជធានី ចោទប្រកាន់ពីបទ «ប្រគល់ឲ្យរដ្ឋបរទេស នូវព័ត៌មានជាអាទិ៍ ដែលបង្កឲ្យមានការអន្តរាយ ដល់ការការពារជាតិ» តាមមាត្រា៤៤៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា ដែលប្រឈមនឹងការជាប់ទោស ពី៧ ទៅ១៥ឆ្នាំ។
ក្នុងថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលជាថ្ងៃតុលាការកំពូល បើកសវនាការលើសំនុំរឿង ស្នើសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ យុវតីអ្នកសារព័ត៌មានរបស់សកាសែត «The Cambodia Daily» មួយរូប ក៏ត្រូវបានក្រុមអាជ្ញាធរកម្ពុជា ឃាត់ខ្លួនអស់មួយរយៈពេលដែរ។ នេះ គេនៅមិនទាននិយាយ ពីអតីតអ្នកសារព័ត៌មានពីររូបទៀត ដែលកំពុងស្ថិតក្រោមការប្ដឹងផ្ដល់ នៅឯតុលាការខេត្តរតនគិរីនោះផងទេ។
ចំណាត់ទាំងនេះ ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានរងនូវប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងក្លា និងពីគ្រប់ទិសទី នៅក្នុងពិភពលោក។ បណ្ដាប្រទេសនានា នៅឯបស្ចឹមលោក និងអង្គការអន្តរជាតិធំៗជាច្រើន បានហៅយុទ្ធនាការនេះ គឺជាការរិតត្បិត ទៅលើវិស័យសារព័ត៌មាន ដោយរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ២០១៨មកដល់។ អង្គការអ្នកយកព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដែរ ហៅការឃាត់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់នេះ ជាការ«បំបិត»សម្លេងជំទាស់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជាជំហានមួយនាំប្រទេសកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅរកការដឹកនាំបែបឯកបក្ស។
រីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ហៅជាភាសាអង់គ្លេស «Human Rights Watch» បានចាត់ទុកការលើកឡើង ពីករណី «បដិវត្តពណ៌» របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ថាគ្រាន់តែជា«លេស» ដើម្បីយកមកសំអាង ក្នុងការបង្ក្រាបទៅលើក្រុមប្រឆាំង ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនស្ស និងជាពិសេស ទៅលើសារព័ត៌មានឯករាជ្យ នៅក្នុងប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះ៕