ស្ថិតក្រោម នយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ និងគ្រប់គ្រង របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ ដែលបានផ្ដល់ដី ប្រភេទសម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនកាន់កាប់ តែបែរជាប៉ះពាល់ ទៅលើដីរបស់ពលរដ្ឋ ដែលបានរស់នៅទីនោះ តាំង​ពី​ច្រើន​ឆ្នាំមកហើយ។ ជម្លោះដីធ្លីជាច្រើន មិនត្រូវបានអាជ្ញាធរថ្នាក់តំបន់ រកដំណោះស្រាយឲ្យបានឡើយ ដោយរុញឲ្យ​ពលរដ្ឋ​រងគ្រោះ ឡើងមកថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីធ្វើការតវ៉ា។ ការឡើងមកតវ៉ា ដល់ថ្នាក់ជាតិនៅឯភ្នំពេញ វាគ្រាន់តែជា «ការចុះទឹក ជួប​ក្រពើ និងការឡើងលើ ជួបខ្លា» ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះរដ្ឋាភិបាល បានរុញករណីវិវាទ​ដីធ្លី​ទាំងនោះ ត្រឡប់ទៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ឲ្យ​ធ្វើការ​ដោះស្រាយវិញដដែល។

នេះជាករណីវិវាទដីធ្លីមួយ ក្នុងខេត្តពោធិសាត់ ដែលបានកើតឡើង តាំងពីឆ្នាំ២០១០មកនោះ តែក្ដីសង្ឃឹមថា នឹង​មាន​ដំណោះស្រាយសមស្រប សម្រាប់ពលរដ្ឋ ហាក់នៅឆ្ងាយសន្លឹម។ ដីវិវាទនោះ ស្ថិតក្នុងភូមិសង្គមថ្មី ឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង រីឯ​ក្រុមហ៊ុន ដែលទទួល​បាន​ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីទៅ​អភិវឌ្ឍន៍​គម្រោង នៅ​ទី​នោះ ត្រូវ​បាន​ពលរដ្ឋ អះអាងថា ជាក្រុមហ៊ុន របស់​លោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ដ៏មានឥទ្ធិពលមួយ​រូប នៅក្នុងជួរ​គណបក្ស​​កាន់​អំណាច។

ពលរដ្ឋមួយរូប អ្នកស្រី យ៉ុង រ៉ាន់ ពីក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋ៣២គ្រួសារ ដែលកំពុងរងគ្រោះ ដោយការឈូស​ឆាយដីធ្លី និងផ្ទះសំបែងពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុន បានរៀបរាប់រំលឹក រឿងហេតុឡើងវិញត្រួស ប្រាប់ទស្សនាវដ្ដី​មនោរម្យ.អាំងហ្វូថា ដី​ជម្លោះ ដែលមានទំហំ ១៩៥ ហិកតានេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរ ធ្វើការហាមឃាត់ មិនឲ្យភាគី​ណា​មួយប៉ះពាល់ឡើយ ដោយ​រង់ចាំការដោះស្រាយ និងអន្តរាគមន៍តាមផ្លូវច្បាប់ ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានសិន។ តែ​នៅ​ថ្ងៃទី១១ និងថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព បានធ្វើការកាយ លើកទំនប់ព្រំដី ទំហំ១.៥ម៉ែត្រ និង​ជម្រៅ​៣ម៉ែត្រ លើដីពលរដ្ឋទាំង១៩៥ហិកតា​នោះ។

អ្នកស្រី យ៉ុង រ៉ាន់ បានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា ប្រជាពលរដ្ឋឃើញបែបនេះ ក៏បាននាំគ្នាដាក់ញត្តិទៅកាន់ស្រុក ខេត្ត និង​រហូត​ដល់ខុទ្ធកាល័យ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្ត ហ៊ុន សែន នៅឯភ្នំពេញថែមទៀត។ អ្នកស្រីបានបន្តថា បើ​ទោះ​បី​ជាមានញត្តិ​រាប់​រយ របស់ប្រជាពលរដ្ឋក៏ដោយ តែការដោះស្រាយ ហាក់មិនមានប្រសិទ្ធិភាពឡើយ។ អ្នកស្រី​ថា ញត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំងនោះ ដូចជាមិនបានឆ្លងកាត់មុខមន្រ្តីធំៗ ដែលមានសមត្ថកិច្ចសោះ។

កាលពីថ្ងៃទី២ និងថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា កន្លងមកថ្មីៗនេះ មានការចូលទៅឈូសឆាយជាថ្មី ដោយក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព ហើយ​ប្រជាពលរដ្ឋ បានចូលទៅឃាត់ មិនឲ្យមានការឈូសឆាយ ដោយរង់ចាំការសម្រេចជាថ្មី ពីអាជ្ញាធរខេត្ត។ អ្នកស្រី យ៉ុង រ៉ាន់ បានថ្លែងឡើងថា កម្មកររបស់ក្រុមហ៊ុននោះ មិនបានស្តាប់ និងមិនបានឈប់ឡើយ នៅតែ​បន្ត​ឈូស​ឆាយ។

ស្ត្រី​ពលរដ្ឋខាងលើ បានបង្ហាញការតូចចិត្តតូចថ្លើម របស់ខ្លួនជាបន្តថា កន្លងមក ប្រជាពលរដ្ឋបានចូលដាំដំណាំ លើដី​កម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួននេះ តែត្រូវបានមន្រ្តីបរិដ្ឋាន មន្រ្តីសុរិយោដី និងសមត្ថកិច្ចប៉ូលីស មកពីខេត្ត ធ្វើការដក​កំទេច​ចោល​គ្មាន​សល់។ ផ្ទុយទៅវិញ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុន ដែលកំពុងចូលឈូសឆាយកាយដីនេះ ​អាជ្ញាធរ​ទាំង​នោះ មិនត្រឹមតែ​មិន​ហាមឃាត់ទេ តែបែរជាជួយការពារ ឲ្យក្រុមហ៊ុនបន្តការឈូសឆាយ តាមចិត្ត។

ទស្សនាវដ្តី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ ជុំវិញបញ្ហាខាងលើ ពីលោក ម៉ៅ ថានិន និងលោក កើត ឆែ អភិបាល និង​អភិបាល​រង ខេត្តពោធិសាត់បានទេ ដោយទូរស័ព្ទ មិនអាចភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងបាន។ តែបើតាមការអះអាង របស់​អ្នកស្រី យ៉ុង រ៉ាន់ បាន​ស្រង់សម្ដី របស់មេភូមិ មកបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥នេះ នឹង​មាន​កិច្ច​ប្រជុំមួយថ្នាក់ខេត្ត ស្តីពី​ដំណោះស្រាយ និងវិវាទដីធ្លី ក្នុងនោះ ក៏មានការដោះស្រាយបញ្ហាដី នៅក្នុងភូមិ​សង្គម​ថ្មី​នេះផងដែរ។

មិនអាចទាក់ទងលោក ទ្រី ភាព ដើម្បីធ្វើការបំភ្លឺ ពីការលើកឡើងខាងលើ របស់ពលរដ្ឋ ក្នុងភូមិសង្គមថ្មីបានទេ នៅ​ពេលភ្លាមៗនេះ។

លោក សឿន ជុំសុធន មន្រ្តីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស និងដោះស្រាយដីធ្លី របស់អង្គការច្រាក់ បានលើកឡើងថា ក្នុង​អំឡុង​ពេលពីរថ្ងៃមកនេះ ក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព បានយកគ្រឿងចក្រ ទៅឈូសឆាយដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយ​កំពុង​បន្តធ្វើ បើ​ទោះ​បីមានការហាមឃាត់ ពីពលរដ្ឋយ៉ាងណាក៏ដោយ។ លោក សុធន់ បានបញ្ជាក់ថា៖ «អាជ្ញាធរ​បានធ្វើការហាមឃាត់ ទៅលើភាកីទាំងសងខាង ទាំងប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងក្រុមហ៊ុន ថាដីកំពុងមាន​ទំនាស់​នេះ មិន​ឲ្យ​ភាគីណាមួយ ចូល​ទៅប៉ះ​ពាល់ ឬធ្វើអ្វីឡើយ។ (…) ប្រជាពលរដ្ឋបានគោរពតាម។ ដោយ​ឡែក​ ក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព មិនបានអនុវត្តតាមឡើយ ដោយ​នាំ​យកគ្រឿងចក្រ ទៅធ្វើការឈូសឆាយ លើ​ដី​ទំនាស់​នោះ ដោយ​មាន​ទាំង​ទាហានទៅការពារផង។»

សូមរំលឹកថា ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបានកំពុងរស់នៅ ក្នុងភូមិសង្គមថ្មី ឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់នោះ ភាគច្រើន ជាអតីតទាហានខ្មែរក្រហម ហើយបានមករស់នៅ លើដីធ្លីទាំងនោះ ក្រោយសមាហរណកម្ម ជា​មួយ​រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​អំឡុង​ឆ្នាំ១៩៩៨។ បន្ទាប់មក ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ លើសិទ្ធិនៃ​កម្មសិទ្ធិ​ដី​ធ្លី ត្រឹមត្រូវពីអាជ្ញាធរ។ វិវាទ​ដីធ្លីនេះ បានកើតឡើង ក្រោយមានការបែកធ្លាយ ពីគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែល​គ្រោង​នឹងបើកច្រកទ្វារ​អន្តរជាតិ កម្ពុជា-ថៃ រវាងខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាមួយនឹងខេត្តត្រាតប្រទេសថៃ តាំងពីឆ្នាំ​២០១០កន្លងមក។ សូមបន្ថែមថា ពីទីរួម​ខេត្ត​ពោធិ៍សាត់ កាត់តាមស្រុកវាលវែង ទៅកាន់ខេត្តត្រាតប្រទេសថៃ មាន​ចម្ងាយ១៧៦ គីឡូម៉ែត្រ ដោយធ្វើដំណើរ តាម​ច្រក​៥៦៕