«ឥឡូវចូលទៅ (ចូលសភាដោយគណបក្សប្រឆាំង)! គ្មានយន្តការ និងច្បាប់ ដែលអាចធ្វើ (ការបោះឆ្នោត) កណ្តាល​អាណត្តិ​បានទេ។ គ្មានយន្តការនេះទេ បើយើងមិនត្រូវការ គ.ជ.ប នោះ។ (...) រដ្ឋធម្មនុញ្ញបានចែងហើយថា រដ្ឋសភា​មាន​អាណត្តិប្រាំឆ្នាំ។ ហើយរដ្ឋសភាគ្មានអ្នកណារំលាយបានទេ ទោះបីព្រះមហាក្សត្រ នាយករដ្ឋមន្រ្តីក៏ដោយ សភា​ខ្លួនឯងក៏ដោយ ក៏មិនអាចរំលាយ​បានដែរ។» នេះជាការឆ្លើយតប របស់លោក ជាម យៀប មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់មួយរូប​មក​ពី​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទៅនឹងការលើក​ឡើងរបស់មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងពេលកន្លងទៅ។

ការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ក្នុងមណ្ឌលមួយនៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣។ (រូបថត MONOROOM.info/ O. Vary)

នយោបាយកម្ពុជា - លោក ជាម យៀប បានបញ្ជាក់ប្រាប់ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូនាល្ងាចនេះ ដោយតម្រូវឲ្យ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិចូលរួមក្នុងសភាជាមុនសិន មុននឹងធ្វើការសម្រេច ឬពិភាក្សាលើករណីណាមួយនោះ។ នេះជា​ការឆ្លើយតបទៅនឹង​ការ​លើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ នេះក្នុងទំព័រ​ហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក។

តាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក សម រង្ស៊ី បានបញ្ជាក់ថា «ការចូលរួមប្រជុំរដ្ឋសភា អាចធ្វើទៅបាន​លុះ​ត្រា​តែមាន​ការធានាឱ្យមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ដើម្បីឈានទៅរកការបោះឆ្នោតឡើង​វិញក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗនេះ។ (…) គណបក្សសង្គ្រោះជាតិសូមឆ្លើយតបថា យើងស្វាគមន៍នូវតួនាទីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បី​ដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ​ក្រោយការបោះឆ្នោត។»

លោក ជាម យៀប បានពន្យល់បន្ថែម ទាក់ទងទៅនឹងការរំលាយរដ្ឋសភាមុនអាណត្តិ យ៉ាងដូច្នេះថា «លុះត្រា​តែក្នុង​ដប់ពីរខែ ត្រូវបានរំលាយរដ្ឋាភិបាលពីរដង នោះទើបរដ្ឋសភាអាចរំលាយមុនអាណត្តិបាន»។ ដើម្បីធានាឲ្យ​បាន​នូវ​លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារូបនេះ បានលើកឡើងដោយអត្តនោម័តិខ្លួនឯង ដោយស្នើឲ្យគណបក្សប្រឆាំង​ចូល​រួមក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់បោះឆ្នោត។ លោក​បន្ថែមថា ក្រោយពីបានធ្វើវិសោធកម្មហើយនោះ រាល់ការសម្រេចលើការចរចារនានា នឹងអាចអនុលោមតាមច្បាប់ ហើយកម្ពុជាក៏អនុវត្តបាន ទៅតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែរ។

«រដ្ឋធម្មនុញ្ញ» ជាច្បាប់កំពូល ដែលយើងត្រូវតែអនុវត្តតាមទាំងអស់គ្នា។ គ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចរំលោភ ឬ​រំលង​បាន​ឡើយ។ ការ​បោះឆ្នោតឡើងវិញ «អាច»ឬ«មិនអាច» អាស្រ័យលើការឯកភាពគ្នានៃ​គណបក្ស​ទាំងពីរ ក្រោយពីបានធ្វើ​វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់បោះឆ្នោតរួចរាល់ តាមរយៈការចូលរួមក្នុង​រដ្ឋសភា​នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ នេះជា​ការបញ្ជាក់របស់លោក ជាម យៀប។

ស្របទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក ជាម យៀប ខាងលើ អ្នកវិភាគឯករាជ លោក កែម ឡី បានបញ្ជាក់ប្រាប់​ទស្សនាវដ្តី​មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមករានេះថា ដំណោះស្រាយនៃការរាំងស្ទះផ្នែកនយោបាយនេះ នឹងបានធូរស្បើយ បើគណបក្សទាំងពីរបានឯកភាពគ្នា ជាជាលាយល័ក្ខអក្សរ ជាបណ្តោះអាសន្ន (តាមបែបជាកញ្ចប់) ជាមួយនឹងការចចារគ្នា​«ក្រៅ​ផ្លូវការ» នៅមុខព្រះមហាក្សត្រ ដោយមានមានការផ្សាយបន្តផ្ទាល់តាមវិទ្យុ និង​ទូរទស្សន៍។ អ្នកវិភាគរូបនេះបន្ថែមថា គណបក្ស​ទាំងពីរត្រូវចូលក្នុងរដ្ឋសភា និង ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់​បោះឆ្នោត ក្នុងការកំណត់កាលបរិច្ឆេទថ្មី នៃការ​បោះឆ្នោត​មុនអាណត្តិ (២០១៥ ឬ២០១៦) នោះ «ការបោះឆ្នោត​មុន​អាណត្តិ» អាចធ្វើឡើងដោយស្របនឹងច្បាប់។

ក្នុងសន្និសិទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ម្សិលម៉ិញនេះ លោក សុរិយា ប្រាសាទ ស៊ូប៊ែរឌី អ្នករាយការណ៍ ពិសេស​អង្គការសហប្រជាជាតិ ពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្រោយពីមានជំនួបជាមួយថ្នាក់​ដឹកនាំនៃ​គណបក្ស​ធំៗទាំងពីរ ស្តីពី​បញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយនៅកម្ពុជា លោកបានផ្តោតសំខាន់ទៅលើបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា លោក​ចង់អោយគណបក្សទាំងពីរ​ជួបគ្នាចរចា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយឲ្យនយោបាយឲ្យបានឆាប់ ដោយលោកមិនធ្វើការ​ផ្តល់ជាអនុសាសន៏ ទៅឲ្យគណបក្ស​ណាមួយបាននោះឡើយ។

លោក ស៊ូប៊ែឌី បានបញ្ជាក់ថា គណបក្សទាំងពីរត្រូវដាក់ទិសដៅ ឬយន្តការណាមួយ​ដែលធានា​ឲ្យ​មានការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស គោរពច្បាប់ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសកម្ពជា។ លោកក៏គាំទ្រនូវរាល់ការសំរេចចិត្ត​ក្នុងការ​ឯកភាពគ្នារបស់​គណបក្ស​ទាំងពីរផងដែរ។ ក្នុងនាមលោកផ្ទាល់ និងជាតំណាងឲ្យអង្គការសហប្រជាតិសូមស្វាគមន៍ និងរីករាយ​ទទួលយកសំណើររបស់​ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សទាំងពីរ បើអនុញ្ញាត​ឲ្យមានតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្នុងកិច្ចសម្រួល​នយោបាយ​ណាមួយនៅកម្ពុជា​នោះ៕

--------------------------------------------------
ដោយ អ៊ុម វ៉ារី (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤