របបសភានិយម ត្រូវបានរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៣ កំណត់ទុក ក្នុងនោះមាន នាយករដ្ឋមន្រ្តីចេញពីសភាជា​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងព្រះមហាក្សត្រជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ។ បើគិតចាប់ពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានអនុម័ត្រ មកទល់ច្ចុប្បន្ន ប្រទេស​កម្ពុជាទើបតែមាននាយករដ្ឋមន្រ្តីពីរនោះទេ គឺសម្តេច ក្រុមព្រះនរោត្តម ឬណរិទ្ធ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីអាណត្តិទី១ បានមួយរយៈ និងក្រៅពីនេះ កាន់កាប់ដោយលោក ហ៊ុន សែន ទាំងអស់។ តើនៅក្នុងច្បាប់ បានតម្រូវឲ្យនាយករដ្ឋមន្រ្តី​ធ្វើអ្វីខ្លះ?

ខាងមុខ៖ លោក ហេង សំរិន (ខាងឆ្វេង) និងលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងថ្ងៃបើកនិតិកាលទីប្រាំនៃរដ្ឋសភា ថ្ងៃទី២៣​ខែកញ្ញា​ឆ្នាំ២០១៣។ (រូបថត MONOROOM.info/ O. Vary)

រាជធានីភ្នំពេញ - ដើម្បីស្រាយចម្ញល់នេះ ទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ សូមបកស្រាយជូនដូចខាងក្រោម។

យោងទៅតាមច្បាប់ ស្តីអំពីការ​រៀបចំនឹងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ដែលរដ្ឋសភា បានអនុម័ត នៅថ្ងៃទី ១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៤ ត្រង់ជំពូកទី ២ ចាប់ពីមាត្រា ៨ ដល់មាត្រា ១៨ បានចែងអំពីសមត្ថកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីមានជាអាទិ៍៖

• នាយករដ្ឋមន្រ្តីជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាល មានភារៈទទួលខុសត្រូវរួមជាមួយសមាជិកទាំងឡាយនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ចំពោះ​មុខរដ្ឋសភា អំពីនយោបាយទទៅ និងសកម្មភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តីដឹកនាំគណៈគណរដ្ឋមន្រ្តី ចាត់ចែង បញ្ជារាល់សកម្មភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើគ្រប់វិស័យ។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តីជាអ្នកកោះប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងជាអធិបតីនៃអង្គប្រជុំ។ អង្គប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្រ្តី សម្រេច​ដោះស្រាយ​រាល់កិច្ចការទូទៅ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ បើនាយករដ្ឋមន្រ្តីរវល់ អាចប្រគល់សិទ្ធិឲ្យ ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីណាមួយ កោះ​ប្រជុំនិងធ្វើជាអធិបតីអង្គ ប្រជុំអន្តរក្រសួង ប៉ុន្តែអង្គប្រជុំដែលគ្មានវត្តមាននាយករដ្ឋមន្រ្តីនេះ គ្មានសិទ្ធសម្រេច​កិច្ចការ​តាងនាមរាជរដ្ឋាភិបាលបានឡើយ។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តីដឹកនាំការចរចារ និងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម សហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកទេស និងការពារប្រទេស។ នាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចប្រគល់សិទ្ធិ ឲ្យសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាល​ណាម្នាក់​ជាអ្នកចរចា និងជាអ្នកចុះហត្ថលេខា។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តីជាអ្នកចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យ សេចក្តីសម្រេច និងសារាចររបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ។ លិខិតបទដ្ឋាន​នានាដែលមានអនុភាពទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបានចុះក្នុងព្រះរាជកិច្ច។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តីលើកសំណើរដល់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាឲ្យកោះប្រជុំរដ្ឋសភាជាវិសាមញ្ញ លើកសំណើរ​ស្តីពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងសំណើរតែងតាំង ផ្លាស់ប្តូរ បញ្ចប់ភារកិច្ច ជាសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាល​ ជូនរដ្ឋសភា​ដើម្បី​អនុម័ត។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីលើកសំណើរថ្វាយ ព្រះមហាក្សត្រ តែងតាំង ផ្លាស់ប្តូរ បញ្ចប់ភារកិច្ច ដោយព្រះរាជក្រិត្យ​នូវ​មន្រ្តីស៊ីវិលនិងយោធាដូចតទៅ៖
  • ទេសាភិបាល ទេសាភិបាលរងធានាគារជាតិនៃកម្ពុជា
  • ទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាល ទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្រ្តី
  • អគ្គលេខាធិការរាជរដ្ឋាភិបាល
  • អគ្គលេខាធិការក្រសួង អគ្គនាយកក្រសួង
  • ប្រតិភួរាជរដ្ឋាភិបាល
  • អភិបាលខេត្ត រាជធានី
  • ឯកអគ្គរាជទូត
  • ប្រេសិតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាព
  • នាយអគ្គសេនាធិការនិងនាយអគ្គសេនាធិការរង
  • ចុងក្រោយឋានន្តរស័ក្តិចាប់ពីឧត្តមសេនីយ៍ឡើងទៅ។

• នាយករដ្ឋមន្រ្តី តែងតាំង ផ្លាស់ប្តូរ បញ្ចប់ភារកិច្ចដោយអនុក្រិត្យនូវមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ស៊ីវិល យោធា មន្រ្តីការទូត និង​អភិបាលរង ខេត្ត ក្រុង អភិបាលស្រុកខណ្ឌ ។​​​​​​
• ក្នុងករណីពិសេស ឬប្រធានសក្តិ នាយករដ្ឋមន្រ្តីមានសិទ្ធិបញ្ជាចំណាយក្រៅពីការកំណត់នៅក្នុងថវិកាជាតិ ដើម្បី​ដោះស្រាយកិច្ចការចាំបាច់និងបន្ទាន់ រួចត្រូវរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភាភ្លាម។
• នាយករដ្ឋមន្រ្តីដឹកនាំការងាររបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី។
• ក្នុងពេលដែលនាយករដ្ឋមន្រ្តីអវត្តមាន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីទទួលការងារជំនួស​តាមការប្រគល់សិទ្ធិចំពោះ​មុខពី​នាយករដ្ឋមន្រ្តី៕

---------------------------------------------------------
ដោយៈ ជា ធីរិទ្ធ - ថ្ងៃទី២៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ