ស្របពេលដែលស្ថានការនយោបាយ នៅមិនទានមានដំណោះស្រាយបាននៅឡើយ ពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹង​ការកំណត់​«ថ្ងៃ»នៃការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនោះ មន្រ្តីច្បាប់នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ បានបង្ហើបប្រាប់នូវកិច្ចការបន្ទាប់ ក្នុងការចចារនោះថា គណបក្សលោក​នឹងជំរុញឲ្យមានការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់ភូមិ​តាមបែប​«ឯកត្តនាម»។

អ្នកបោះឆ្នោតមួយរូប បានបោះសន្លឹកឆ្នោតចូលទៅក្នុងហិបឆ្នោត។ (រូបថត IRI)

កំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត - លោក រស់ សួ មន្រ្តីច្បាប់ជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយ​ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ  បានលើកឡើងថា ដោយទំនងជាមានការឯកភាពគ្នាខាងមុខនេះ ដូច្នេះហើយ លោក​នឹង​ដាក់បញ្ចូលឲ្យមានការរៀបចំបោះឆ្នោតថ្នាក់ភូមិមួយទៀត ដើម្បីបានជាប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្នាន ស្របតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ននេះ។

តាមលទ្ធផលនៃកិច្ចសន្ទនាគ្នារយៈពេល៤៥នាទី រវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី តាម​ទូរស័ព្ទដៃកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមេសានេះបានឯកភាពឲ្យមានកំណែទម្រង់ស្ថាប័នបោះឆ្នោត និងកំណែទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ។ នេះក៏ជាចំណែកមួយ ដែលនាំឲ្យលោកមានគំនិតផ្តួចផ្តើមឡើង ព្រោះថាបច្ចុប្បន្ននេះ មេភូមិត្រូវបាន​ជ្រើសតាំងឡើងពីសមាជិកបក្ស ដែលនាំឲ្យការដឹកនាំ«មិន»ឈរលើតម្លាភាព អព្យាក្រិត្សភាព។ មេភូមិដែល​កើត​ចេញពីការបោះឆ្នោតបែប«សមាមាត្រ» បានផ្ដល់ផល«អវិជ្ជមាន»​ច្រើនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាប្រទេសជាតិ។

លោក រស់ សួរ បានពន្យល់ថា ការបោះឆ្នោតបែបសមាមាត្រនេះ ប្រធានភូមិកើតចេញពី​គណបក្ស​នយោបាយ​។ ឯ​ប្រសិទ្ធិភាពការងារវិញ ក៏មិនមិនបំរើតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ឬរបស់រាស្រ្តឡើយ ប្រសិនមានការពាក់ព័ន្ធជា​មួយ«បក្ស»​ដែលបានតែងតាំងខ្លួននោះ។ ភាគច្រើននៃអ្នកដឹកនាំតាមបែប«គណបក្សនិយម» មិនសូវបានយកចិត្តទុកដាក់​ចំពោះការអនុវត្តច្បាប់នោះទេ។ កត្តាទាំងនេះ ដែលជាដើមហេតុនាំឲ្យម្ចាស់ឆ្នោតរងគ្រោះ ព្រោះសន្លឹកឆ្នោត​របស់​ខ្លួនឯង ពិសេសសាមគ្គីភាពរវាងពលរដ្ឋ និងពលរដ្ឋត្រូវបានបែកបាក់ នាំឲ្យលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងមូលដ្ឋាន​មិន​អាចអនុវត្តបាន ព្រោះតែប្រជាពលរដ្ឋគ្មានសិទ្ធិអំណាច ក្នុងការដកហូតតំណែងរបស់ពួកគាត់ (មេភូមិ) នៅពេល​ដែលប្រព្រឹត្តខុសនោះ។

ទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ មិនអាចទំនាក់ទំនងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសុំការបកស្រាយបាន​ទេ នៅថ្ងៃនេះ។

ទាក់ទងនឹងការតួនាទីរបស់មេភូមិ លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប បានថ្លែងថា នោះជាសមត្ថកិច្ចរបស់​ក្រសួងមហាផ្ទៃ​ ព្រោះមេភូមិជាសេនាធិការរបស់មេឃុំ-ចៅសង្កាត់។ លោកលើកឡើងថាមេភូមិ ត្រូវបានកើតឡើង​តាម​សេចក្តីណែនាំមួយ របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។ «ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល​ឃុំ​សង្កាត់​នោះ បានចែងថា មេ​ភូមិ​ជាជំនួយការឲ្យមេឃុំ ចៅសង្កាត់។ មេឃុំ ក៏ត្រូវជ្រើសរើសទៅតាមការបោះឆ្នោត របស់​ក្រុមប្រឹក្សា នៅក្នុងឃុំសង្កាត់​របស់គាត់។» ក្នុងករណីនេះ លោកមិនបានបញ្ជាក់ពីការបោះឆ្នោតនោះ តាមប្រព័ន្ធ​«ឯកត្តមាន ឬសមាមាត្រ»ទេ។

ទោះយ៉ាងនេះក្តី លោក រស់ សួរ ចង់បានការបោះឆ្នោតមេភូមិ ដោយឯកត្តនាម។ លោកយល់ថា មេភូមិមិនមែន​ជា​«សមាជិក»គណបក្សនយោបាយ។ អ្នកឈរឈ្មោះជាមេភូមិ ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋស្គាល់ច្បាស់ពីសមត្ថភាព។ ហើយមេភូមិ ដែលកើតចេញពីការជ្រើសរើសរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ អាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាទុក្ខលំបាក ការពារ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិជាប្រយោជន៍មូលដ្ឋាន និងប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបន្ថែមថា ពិសេសមេភូមិទាំងនោះ នឹងមិនមាននិន្នាការ​ទៅ​លើគណបក្សនយោបាយ និងបក្សពួករបស់ខ្លួននោះឡើយ។

មិនអាចសុំការអត្ថាធិបាយ ក្នុងថ្ងៃនេះបាននៅឡើយដែរ ពីមន្រ្តីនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពាក់ព៍ន្ធនឹងការដាក់ឲ្យ​មាន​ការ​ជជែក នូវការបង្កើតច្បាប់បោះឆ្នោត«មេភូមិ»នេះ៕

--------------------------------------------------
ដោយ អ៊ុម វ៉ារី (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected]) - ភ្នំពេញថ្ងៃទី១២ មេសា ២០១៤